Iedereen telt mee bij datagedreven werken
Gepubliceerd op: 20-09-2022
Wijkzorgorganisaties leren het meest van data wanneer het hele wijkteam betrokken wordt. Die conclusie durft Inge Wolbers, promovendus aan de Hogeschool Utrecht en spreekbuis van het project LEARN, na een aantal maanden al wel te trekken. Project LEARN, onderdeel van de ZonMw-subsidie ‘Proeftuin Wijkverpleging’, ging eind 2021 van start, en focust op leren en verbeteren bij zorgprofessionals. Iédere zorgprofessional. ‘Een wijkteam is meer dan wijkverpleegkundigen alleen.'
Leren met behulp van van data is een belangrijk onderdeel van project LEARN. Data en zorg valt voor sommigen misschien moeilijk te rijmen, toch wordt leren van data steeds belangrijker, ziet ook Wolbers. ‘Data helpen om bepaalde keuzes te onderbouwen,’ legt ze uit. ‘Het helpt om inzicht te krijgen welke zorg goed werkt. Een ervaren wijkverpleegkundige weet dit misschien al lang. Maar als het hele wijkteam, of meerdere wijkteams, goed hun data vastleggen, vind je misschien nieuwe informatie die met blote oog niet te zien is.’
Bewust worden van het eigen werk door samen te werken
Twee wijkteams zijn nu een tijdje aan de slag om te leren en verbeteren rondom de thema's mantelzorgbelasting en eenzaamheid bij ouderen. Bijzondere uitkomsten uit de data zijn er nog niet. En dat is helemaal niet erg, aldus Wolbers. ‘LEARN draait om ruimte om te leren. Voor iedereen in het team. Wat we wel heel mooi zien, is dat er op verschillende niveaus nieuwe inzichten ontstaan. Bij één team bleek dat de verzorgenden eigenlijk niet zo goed wisten dat de sterretjes in het Omaha System in hun ECD verwijzen naar de doelen in het zorgplan, en dus heel belangrijk zijn. Niet zo gek, want tot nu toe werd van hen verwacht heel functiegericht hun taak te doen. Nu wordt zo’n zorgplan met het team besproken en leert iedereen zo’n plan beter te begrijpen. Dat het team op zo’n manier tot gezamenlijke inzichten komt en samenwerkt, is eigenlijk de grootste winst. Het team wordt databewust van het eigen werk dat ze doen.’
- Lees meer over datagedreven werken
Enthousiaste manager vaak nodig voor goede samenwerking
Dat een team op zo’n manier samenwerkt, is niet vanzelfsprekend, ziet Wolbers. ‘Zorgprofessionals werken niet vanzelfsprekend samen met professionals buiten de zorgteams,’ vertelt ze. ‘Een wijkverpleegkundige heeft bijvoorbeeld doorgaans weinig contact met een ICT’er, terwijl die elkaar wel nodig hebben om goed de data uit het Omaha System te halen. Een bepalende succesfactor is vaak een manager die deze samenwerking stimuleert. Zo’n manager heeft de contacten en kan professionals met elkaar in contact brengen.’
Leren van andere zorgorganisaties
Project LEARN brengt ook wijkverpleegkundigen van verschillende zorgorganisaties bij elkaar in een zogenoemd leiderschapsprogramma. Zo ontstaat een lerend netwerk, is het idee. ‘Dit soort bijeenkomsten zijn heel leerzaam,’ vertelt Wolbers. Zo bleek al snel dat het Omaha System door organisaties verschillend gebruikt wordt. Er is veel praktijkvariatie. Door wijkverpleegkundigen bij elkaar te brengen leren ze van elkaar, en wisselen ze ervaringen, ideeën en succesverhalen uit.’
De ambitie is om het leiderschapsprogramma uit te breiden naar andere wijkverpleegkundigen in de wijkzorgorganisatie, of zelfs daarbuiten. ‘Leren en verbeteren kan natuurlijk ook buiten team en zelfs buiten het eigen domein.
Niet op korte termijn resultaat verwachten
Wie op korte termijn hoopt op enkel efficiënte zorg, komt helaas bedrogen uit, waarschuwt Wolbers. ‘Dat is nog vijf stappen te ver. Maar we stimuleren teams om hier al wel over na te denken. We willen faciliteren dat de data verpleegkundigen en verzorgenden kan helpen bij de beslissingen die zij iedere dag nemen in de zorg voor hun cliënten en inzicht geeft in wat werkt en waarom. Zo ontwikkelen we ons langzaam allemaal van onbewust bekwaam, naar bewust bekwaam.’
Deelnemende partijen aan het project LEARN zijn Universitair Medisch Centrum Utrecht (UMCU), Hogeschool Utrecht (HU), Leidsche Rijn Julius Gezondheidscentra (LRJG), Axioncontinu, De Rijnhoven, Careyn, Netwerk Utrecht Zorg voor Ouderen (NUZO), Stichting Omaha System Support, Vilans en Universiteit Twente. Begin 2024 worden de definitieve resultaten verwacht.