Wijkverpleegkundige, omarm de datawetenschapper in jezelf!

Het gebruik van data in de zorg is in opkomst. Terwijl de ene wijkverpleegkundige deze ontwikkeling met groots enthousiasme omarmt, is de ander nog wat huiverig. Zonde! Want de zorginhoudelijke data die dag in dag uit op grote schaal verzameld worden hebben grote potentie.

Wijkverpleegkundigen en datawetenschappers verschillen niet zo veel van elkaar

Data en zorg worden nogal eens als twee aparte dingen gezien. Zorg gaat over mensen, niet over cijfers, gemiddelden en voorspellingen. Maar wie iets beter kijkt ziet al snel de gelijkenissen. De vaardigheden die wijkverpleegkundigen inzetten om goed methodisch te werken verschillen niet veel van die van een datawetenschapper. Beiden proberen een situatie te doorgronden, en betekenis te geven aan datgeen ze voor zich zien.

De wijkverpleegkundige doet dit via het zorgplan en de observaties die zij en haar collega’s dagelijks bijhouden over de cliënt. In het zorgplan worden aandachtsgebieden gekozen door middel van aanwezige signalen en symptomen. Daarbij horen soort actie en actievlakken die de interventies vormen. Monitoring en evaluatie zijn vast onderdeel van haar werk.

Ook datawetenschappers observeren, vormen conclusies, evalueren en stellen bij. Wellicht dat een datawetenschapper met grotere aantallen werkt, of gegevens systematischer vastlegt, maar onder aan de streep verschilt haar werk niet zo veel van dat van de wijkverpleegkundige.

Data uit Omaha System vertelt welke interventies goed werken

Met de introductie van classificatiesystemen zoals het Omaha System in de wijkverpleging een aantal jaren geleden werden de eerste stappen gezet naar datagedreven werken in de zorg. Oók wijkverpleegkundigen die zeggen niets met data te maken te hebben zijn stiekem al lange tijd bezig met verzamelen en analyseren van data - via het bijhouden en opvolgen van het zorgplan. Toch zijn er tot op heden maar weinig zorgorganisaties die daadwerkelijk datagedreven werken met het Omaha System.

De zorginhoudelijke data die dag in dag uit op grote schaal verzameld worden hebben grote potentie. Want wanneer de gegevens in het systeem goed te interpreteren zijn kunnen ze de zorgpraktijk ondersteunen en verbeteren. Zo kan een goede analyse op de data bijvoorbeeld inzichtelijk maken welke interventies het beste werken voor specifieke cliënten. Jij als zorgprofessional hebt deze informatie misschien al lang in je hoofd zitten. De data kunnen jou ondersteunen door verbanden te leggen die met het blote oog niet zo gemakkelijk te zien zijn óf die door sommige mensen nog in twijfel worden getrokken.

Leren van data? Doe het in kleine stapjes

Leren lopen gaat met vallen en opstaan. Zo is het ook met werken met data. Voor veel organisaties voelt het groots, moeilijk en ingewikkeld. Mijn tip: begin gewoon! Start met een kleine pilot bij één of twee teams. Betrek de cliënt, de wijkverpleegkundige, ict’er en andere relevante mensen. Bekijk eerst eens wat je allemaal uit het systeem kunt halen en toets dat in de praktijk. Gewoon, vanuit een oprechte nieuwsgierigheid. Dit levert vaak al waardevolle inzichten op. En je zult zien: die inzichten gaan over data, maar juist ook over mensen.

• Lees meer over datagedreven werken